. Pablo Neruda – Hayatı ve Eserleri
(Asıl adı: Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto) (12 Temmuz 1904 Parral-Şili) – (23 Eylül 1973 Santiago), Şilili yazar ve şair. 20. yüzyıl şiirinin en önemli adlarından Şili’li şair ve diplomat Pablo Neruda’nın asıl adı Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto’dur. Çekoslovakyalı şair Jan Neruda’ya olan hayranlığından dolayı Pablo Neruda takma adını kullandı. 12 Temmuz 1904’te Parral kentinde doğdu. Babası demiryolunda çalışıyordu, annesi öğretmendi. İlk ve ortaöğrenimini yaptığı Temuco’da şair Gabriela Mistral ile tanıştı. On dört yaşındayken La Manana gazetesinin sanat bölümünü yönetmeye başladı. 1917-1920 yılları arasında ilk şiirlerini yazdı. 1925’te Santiago’ya gelerek mimarlık ve Fransızca öğrenimine başladı. Üniversite yıllarında Öğrenci Birliği’nin açtığı şiir yarışmasında La cancion de la fiesta (Bayram Şarkısı) adlı şiiriyle birinci oldu.
1923’te Alacakaranlık’ı yayımladı. 1924’te yayımlanan 20 Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı ile ünlendi. 1925’te Sonsuz İnsan Girişimi adlı şiiri kitabının ardından 1926’da Halkalar adlı yapıtı yayımlandı. 1927-1945 yılları arasında Birmanya, Colomba, Batavia, Buenos Aires, Barcelona ve Madrid’te konsolosluk yaptı. Tanıştığı Lorca ve Alberti ile yakın dostluk kurdu. 1936’da İspanya İç Savaşı sırasında Cumhuriyetçiler safında yer aldı. 1937’de İspanya Yüreklerde yayımlandı. 1943’te Şili’ye döndü. 1945’te senatör seçildi. 1948’de Şili Komünist Partisi’nin yasadışı ilan edilmesi üzerine Şili’den ayrılmak zorunda kaldı. 1952’ye kadar Meksika, İtalya, S.S.C.B, çeşitli Avrupa ülkelerinde yaşadı. Bu arada, Üçüncü Konukluk (1947), Evrensel Şarkı (1950), Kaptanın Dizeleri (1952) adlı kitaplar yayımlandı.
Şili’li Büyük Dünya Ozanı unvanıyla anılan Neruda’ya 1952’de Dünya Barış Ödülü, 1953’te Stalin Ödülü verildi. 1968’de Amerikan Sanat ve Edebiyat Akademisi onursal üyeliğine seçildi. 1969’da Şili Cumhurbaşkanlığına aday gösterildi, ama Allende lehine adaylıktan çekildi. 1971’de Paris Büyükelçiliğine atandı. Bu görevdeyken 1971 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. 1973 askeri darbesinin ardından Santiago’da evi basılan Neruda’nın 24 Eylül 1973’te öldüğü açıklandı.
ESERLERİ
– Crepusculario (Alacakaranlık 1923)
– Viente poemas de amor y una cancion desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı 1924)
– Tentativa del hombre infinito (Sonsuz İnsanın Girişimi 1925)
– Amillos (Halkalar 1926)
– El hondero entusiasta (Başkaldırma Tutkunu 1933)
– Residencia en la tierra (Yeryüzü Konukluğu 1933)
– Espana en el corazon (İspanya Yüreklerde 1937)
– Las furias y las penas (Öfkeler ve Acılar 1939)
– Tercera residencia (Üçüncü Konukluk 1947)
– Canto general (Evrensel Şarkı 1950)
– Lol versos del capitan (Kaptanın Dizeleri 1952)
– Las uvas y el viento (Üzümler ve Rüzgâr 1954)
– Odas elementales (Temel Övgüler 1954)
– Nuervas odas elementales (Yeni Temel Övgüler 1956)
– Tercer libro de las odas (Üçüncü Övgüler Kitabı 1957)
– Estravagario (Taşkın Dalga 1958)
– Navegaciones y regresos (Deniz Yolculukları ve Dönüşler 1959)
– Cien sonetos de amor (Yüz Aşk Sonesi 1961)
– Cantos ceremoniales (Tören Şarkıları 1961)
– Las piedras de Chile (Şili Taşları 1961)
– Plenos poderes (Tüm Yetkiler 1962)
– Memorial de Isla Negra (Kara Ada Defteri 1971)
– La barcarola (Barkarol 1968)
– Confiesto que he vivido (ö.s.,Yaşadığımı İtiraf Ediyorum, anı 1975)
TÜRKÇE’DE PABLO NERUDA / ŞİİRLERİ
– Sorular Kitabı, Pablo Neruda, Çeviri: Acem Özler-Jörg Spötter-Şahap Eraslan,
– Sevdiğime Seslenir Gibi (Viente Poemas de Amor), Pablo Neruda, Çeviri: Sibel Özbudun-Kemal Özer,
– Seçme Şiirler, Pablo Neruda, Çeviri: Enver Gökçe,
– 20 Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı (Viente poemas de amor y una cancion desespereda),
– Şiir Anıtları 3, Pablo Neruda, Çeviri: Sait Maden,
– Makasçı Uyansın, Pablo Neruda, Çeviri: Nice Damar,
– Şiirler, Pablo Neruda, Çeviri: Hilmi Yavuz,
– Aşk Soneleri Ateşten Kılıç (Cien Sonetos Amor), Pablo Neruda, Çeviri: Metin Cengiz,
– Yüz Aşk Şiiri (Cien Sonetos de Amor), Pablo Neruda, Çeviri: Erdoğan Alkan,
– Kara Ada Şiirleri, Şiir Anıtları 7, Pablo Neruda, Çeviri: Sait Maden,
– Kuşlar Sanatı (Arte de Pajaros), Pablo Neruda, Çeviri: Erdal Alova,
– 100 Aşk Sonesi, Pablo Neruda, Çeviri: Adnan Özer,
– Kuruntular Kitabı (Estravagario), Pablo Neruda, Çeviri: Erdal Alova,
– Kaptanın Dizeleri ve Yürekteki İspanya (Los Versos del Capitan), Pablo Neruda, Çeviri: Erdal Alova,
– Dünya Şiir Mitosları, Çeviri: Adnan Özer,
– Yüreğim Rüzgârlarla Özgür, Pablo Neruda, Çeviri: Cevat Çapan,
– Yürekte İspanya, Pablo Neruda, Çeviri: Enver Gökçe,
DÜZYAZI
– Şiir Boşuna Yazılmış Olmayacak, Pablo Neruda, Çeviri: Nesrin Arman,
– Yaşadığımı İtiraf Ediyorum (Confieso Que He Vivido), Pablo Neruda, Çeviri: Ahmet Arpad,