. Aleksandr Sergeyeviç Puşkin – Hayatı ve Eserleri
Aleksandr Sergeyeviç Puşkin 6 Haziran 1799’ta Moskova’da doğdu. Puşkin 30 yaşında, on altı yaşındaki Natalya Gonçarova’ya tutuldu, on yedisinde evlendi. Tsarskoye Lelo adlı Fransızca eğitim veren lisede okudu. Rus edebiyatının öncü yazarlarındandır. Fransız aydınlanmacılarını, örneğin J. J. Rousseau ve Voltaire gibi yazarları erken tanıdı. Rus coşumcularından G. Derjavin’den klasisizmi öğrendi; V. Jukovski’nin masalsı şiirleriyle tanıştı. 1789 devriminden sonra sanat ve edebiyattaki yeni gelişmeleri izlemiş, sonuçlarından yararlanmıştır.
Edebiyatın ulusallaşmasında ve gerçekliğe ulaşmasında etkili olduğu gibi örgütlenme üstüne düşünceleriyle de toplumu etkiledi. Tarih ve gerçekçilik anlayışı sanatına geniş boyutlarıyla yansıdı. Fransız Aydınlanma dönemini inceledi, yarattığı yeni edebiyat diliyle çağdaşlarını ve sonraki kuşakları etkiledi: lirik şiirin ve özgürlüğün sesi olarak, Rus edebiyatının ilk önemli kişiliği olarak kabul edilir.
Puşkin de “Pugaçov İsyanı’nın Tarihi”nde ayrıksı bir kişiyi, köylü ayaklanmasının kendine özgü roman tekniğiyle “Yüzbaşı’nın Kızı”nda açıklar Pugaçov (1742-1775), Rus halk ayaklanmasının önderi. Rusya’daki köylü ayaklanması 1773-1775 yılları arasında sürdü, Pugaçov idam edildi. Puşkin’in “Bahçesaray Çeşmesi” (1824), Boris Asafiyev’in müziği üstüne Nikolai Volkov’un librettosu ve Rostislav Zakharov’un koreografisiyle 1934’te Moskova’da oynandı. Bale edebiyatının en önemli yapıtlarındandır. Ulusal esinli ünlü bir öyküsü olan “Ruslan ve Ludmila” da (1820) opera edebiyatını biçimlendirdi. Otuz sekiz yaşında, 10 Şubat 1837’de bir düelloda Fransız bir göçmen tarafından St. Leningrad’da öldürüldü.
ESERLERİ / ŞİİRLERİ
• Ruslan i Lyudmila – Ruslan ve Ludmila (1820)
• Kavkazskiy Plennik – Kafkas Esiri (1822)
• Bakhchisarayskiy Fontan – Bahçesaray Selsebili (1824)
• Tsygany, – Çingeneler(öyküsel şiir) (1827)
• Poltava (1829)
• Küçük Trajediler (1830)
• Papaz ve uşağı Balda’nın hikayesi (1830)
• Çar Saltan Masalı (1831)
• Prenses ve 7 Kahraman (1833)
• Pikovaya Dama – Maça Kızı (1833) daha sonra operaya uyarlanmıştır.
• Altın Horoz (1834)
• Balıkçı ve Altın Balığın Hikayesi (1835)
• Mednyy Vsadnik – Bronz Süvari (1833)
• Gavriiliada
• K A.P. Kern – AP. Kern’ne
• Graf Nulin – Kont Nulin
• Zimniy vecher – Kış akşamı
ROMANLARI
• Arap Petra Velikogo – Büyük Petro’nun Arabı (tarihsel roman, bitirilmemiş)
• Yevgeniy Onegin (1825-1832) (şiirsel roman)
• Dubrovsky (1832-1833 yayınlandı. 1841)
HİKAYELERİ
• Istoriya Sela Goryukhina – Goryukhino Köyü’nün Hikayesi (bitirilmemiştir)
• Stseny iz Rytsarskikh Vremen – Şövalye Hikayeleri
• Yegipetskiye Nochi – Mısır Geceleri (kısa şiirsel hikaye, bitirilmemiştir)
• Kirdzhali – Kırcali (kısa hikaye)
DÜZYAZILARI
• Povesti Pokoynogo Ivana Petrovicha Belkina – İvan Petroviç Belkin’in hikayesi (5 kısa hikayeden oluşur: Atış, Kar Fırtınası, Cenazeci, Menzil Müdürü ve Bey’in Kızı) (1831) (düzyazı)
• Yemelyan Pugachev isyanının Tarihi (1834)
• Kapitanskaya Dochka – Yüzbaşının Kızı (1836)
OYUN
• Bratya Razboyniki – Haydut Kardeşler
DRAMA
• Boris Godunov (1825)
TÜRKÇE’YE ÇEVRİLEN ESERLERİ
• İnsanüstü Bir Anıt Diktim Kendime – Çeviri: Ataol Behramoğlu (1996)
• Seçme Şiirler – Çeviri: Haluk Madencioğlu (1998)
• Bakır Atlı – Çeviri: Azer Yaran (1999)
• A.S.Puşkin Aşk Şiirleri – Çeviri: Ahmet Necdet – Kanşaubiy Miziev (2003)
• Çar Sultan – Çeviri: Özlem Asiltürk (2003)
• Prenses ve Yedi Kahraman – Çeviri: Özlem Asiltürk (2003)
• Uçuyor Troyka Yel Gibi – Çeviri: Ataol Behramoğlu (2003)
• Yevgeni Onegin – Çeviri: Azer Yaran (2003)
• Yevgeniy Onegin – Çeviri: Kanşaubiy Miziev-Ahmet Necdet (2003)
• Seviyorum Sizi-Seçme Şiirler – Çeviri: Ataol Behramoğlu (2006)