Güzel Sanatlar: 2- İşitsel (fonetik) Sanatlar – Şaban Gürtuna
İşitsel sanatlar (ya da fonetik sanatlar), ses öğesiyle yapılan ve işitme duyusuna hitap eden sanatlardır. Bu alanda sanatçılar, sesin ritmini, tonunu, uyumunu ve estetik değerini kullanarak eser üretir. Başlıca iki dalı vardır: müzik ve edebiyat.
1. Müzik Sanatı
Tanım:
Seslerin, ritimlerin ve ezgilerin belirli bir düzen içinde bir araya getirilerek sanat eseri oluşturulmasıdır.
Müzik Türleri:
-Klasik müzik
– Halk müziği
– Sanat müziği
– Caz
– Pop
– Rock
– Türk müziği (TSM, THM, Mehter, vb.)
Önemli Müzik Sanatçıları ve Eserleri
☆ Batı Müziğinden:
– Ludwig van Beethoven (Almanya):
9. Senfoni, Ay Işığı Sonatı
– Wolfgang Amadeus Mozart (Avusturya): Türk Marşı, Requiem
– Johann Sebastian Bach (Almanya): Brandenburg Konçertoları
– Frédéric Chopin (Polonya):
Nocturne, Polonez
☆ Türk Müziğinden:
– Itri (17. yy):
Nevakâr İlahi, klasik Türk müziğinin öncüsü.
– Tamburi Cemil Bey (19. yy):
Klasik Türk müziğinde tanbur virtüözü.
– Zeki Müren:
Şimdi Uzaklardasın, Elbet Bir Gün Buluşacağız
– Barış Manço:
Gülpembe, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa
– Sezen Aksu:
Tükeneceğiz, Hadi Bakalım
2. Edebiyat Sanatı
Tanım:
Duygu, düşünce, hayal ve olayların sözlü ya da yazılı olarak estetik biçimde anlatılmasıdır.
Edebiyat Türleri:
– Şiir
– Hikâye
– Roman
– Tiyatro (Yazılı metin olarak)
– Deneme – Makale – Anı
Önemli Edebiyatçılar ve Eserleri:
☆ Dünya Edebiyatından:
– William Shakespeare (İngiltere):
Hamlet, Romeo ve Juliet
– Dostoyevski (Rusya):
Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler
– Victor Hugo (Fransa):
Sefiller, Notre Dame’ın Kamburu
☆ Türk Edebiyatından:
– Yunus Emre:
Risaletü’n Nushiyye (şiir)
– Mevlânâ: Mesnevî
– Namık Kemal:
Vatan Yahut Silistre (tiyatro)
– Nazım Hikmet:
Kuvâyi Milliye, serbest nazımda öncü
– Ahmet Hamdi Tanpınar:
Saatleri Ayarlama Enstitüsü (roman)
– Orhan Veli:
Garip, halk dilini şiire taşıyanlardan
İşitsel sanatlar, bireyin hem duygusal hem zihinsel yönlerini besler. Bu sanatlar sayesinde kültür aktarımı, estetik gelişim ve düşünsel derinlik sağlanır.
Mayıs 2025