. Eşrefoğlu Rumi – Hayatı ve Eserleri
Asıl adı Abdullah olan “Eşrefoğlu” ya da “Eşrefoğlu Rumi” olarak da bilinen bu gizemci halk ozanı, “Kadiri Tarikatı”nın “Eşrefiye” kolunun kurucusudur. Mısır’dan göç edip İznik’e yerleşen bir ailenin çocuğudur. Yüksek öğrenim görmüştür. 1469 yılında İznik’te ölmüş, kendi tekkesine gömülmüştür. Eşrefoğlu Rumi, Emir Sultan’ın hizmetinde bulunmuş, daha sonra Ankara’ya giderek Hacı Bayram Veli’nin dervişi, sonra da damadı olmuştur.
Eşrefoğlu Rumi şiirlerini hem aruz, hem hece ölçüleriyle yazmıştır. Ünlü, değerli bir de düzyazı “Müzekki’n-Nüfus” adlı yapıtı vardır. Bu yapıtta, gizemciliğin ilkeleri, “nefsi terbiye etme yolları”nın öğretilmesi amaçlanmıştır. Kitabın adı “Nefisleri Arıtan, Benlikleri Ağartan” anlamına geliyor. Eşrefoğlu Rumi de Yunus Emre’nin yolundan, izinden giden ozanlardandır. Yunus Emre etkisi görülür.
Eşrefoğlu Rumi’nin şiirleri “Eşrefoğlu Divanı” adlı yapıtta toplanmıştır. Bu divanı ilkin ozan Asaf Halet Çelebi, geniş bir inceleme yazısıyla hazırlamıştır (1944). Daha sonra 1972 yılında da yayımlanmıştır.