. Ahmet Rasim – Hayatı ve Eserleri

Ahmet Rasim 1865’te İstanbul’da doğdu. 1932’de İstanbul Heybeliada’daki evinde yaşamını yitirdi. Menteşeoğulları’ndan Kıbrıslı Bahaeddin Efendi’nin oğlu. Kendisi doğmadan babası ailesini terkettiği için annesi Nevber Hanım tarafından yetiştirildi. Öğrenimini yolsul çocuklara eğitim hizmetini bugün de sürdüren Darüşşafa’da tamamladı. Posta ve Telgraf Nezareti kalemine memur olarak girdi. Bir yandan memurluk yaparken diğer yandan Ahmed Mithad’ın yayınladığı Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazılar yazmaya başladı. Kısa bir süre öğretmenlik yaptı. 2. Meşrutiyet’ten sonra Hüseyin Rahmi Gürpınar ile birlikte “Boşboğaz” isimli bir mizah dergisi çıkardı. Ceride-i Havadis, Tasvir-i Efkar, Yenigün, Akşam, Vakit, Cumhuriyet gibi gazetelerle birçok dergide çok sayıda makale, fıkra, gezi mektubu, anı türlerinde yazıları yayınlandı.  Suriye, Sofya ve Romanya’da muhabir olarak bulundu. 1927’da İstanbul milletvekili oldu. Bu görevi ölümüne kadar sürdürdü.  Daha çok ustası Ahmed Mithad’ın edebi çizgisini izleyen, döneminin güçlü akımı Servet-i Fünun içinde yer almayan Ahmet Rasim, öğrencilik yıllarında saltanata karşı çıkan şair ve yazarlara özenerek şiirler de yazdı. Daha sonra yazıya yöneldi. Ama şiiri bırakmadı.

Muallim Naci etkisindeki şiirlerini “Leyla Feride” takma ismiyle Musavver Malumat dergisinde yayınlattı. Döneminin tüm edebiyat ve siyasi tartışmalarından uzak kaldı. Benimsediği gerçekçi-gözlemci çizgide yazılarını sürdürdü.  Kısa, canlı cümlelere, yaygın ve güncel deyimlere dayanan arı bir İstanbul Türkçesi ile yazdı. Darüşşafaka’daki öğrencilik döneminde Zekaî Dede’den müzik dersleri aldı. Çoğunun güftesi kendisine ait 60 kadar şarkı besteledi.  Bu şarkılardan 40 kadarı günümüze ulaştı.

ESERLERİ / MENSUR ŞİİRLERİ
– O Çehre (1893)
– Kitabe-i Gam, 3 cilt, (1897-98)

ROMAN – HİKAYELER
– İlk Sevgi (1890)
– Bir Sefilenin Evrak-ı Metrukesi (1891)
– Güzel Eleni (1891)
– Mesakk-ı Hayat (1891)
– Leyâl-i Izdırap (1891)
– Mehalik-i Hayat (1891)
– Endişe-i Hayat (1891)
– Meyl-i Dil (1891)
– Tecârib-i Hayat (1891)
– Afife (1892)
– Mektep Arkadaşım (1893)
– Tecrübesiz Aşk (1893)
– Numune-i Hayal (1893)
– Biçare Genç (1894)
– Gam-ı Hicran (1896)
– Sevda-yı Sermedî (1895)
– Asker Oglu (1897)
– Nâkâm (1897)
– Ülfet (ikinci basılışı “Hamamcı Ülfet” adıyladır) (1898)
– Belki Ben Aldanıyorum (1909)
– İki Güzel Günahkâr (1922)
– İki Günahsız Sevda (1923)

HATIRALAR
– Gecelerim (Daha sonra “Ömr-i Edebî III”’te yer almıstır) (1894)
– Eski Maceralardan Fuhş-i Atik, 2 c. (1922)
– Muharrir, Şair, Edip (1924)
– Falaka (1927)

FIKRA – MAKALELER
– Külliyat-ı Say ü Tahrir: Makalât ve Musahabat, 2 c. (1909)
– Külliyat-ı Say ü Tahrir: Menakıb-ı İslâm, 2 c. (1909-10)
– Şehir Mektupları, 4 c. (1912-1913)
– Tarih ve Muharrir (1913)
– Cidd ü Mizah (1920)
– Eşkâl-i Zaman (1918)
– Gülüp Ağladıklarım (1924)
– Muharrir Bu Ya (1926)

TARİH
– Küçük Tarih-i İslam (1890)
– Küçük Tarih-i Osmani (1891)
– Resimli ve Haritalı Osmanlı Tarihi (4 cilt, 1910-1912)
– İki Hatıra Üç Şahsiyet (1916)
– İstibdattan Hakimiyet-i Milliyeye (2 cilt, 1926)

SEYAHAT YAZILARI
– Romanya Mektupları (1917)

MONOGRAFİ
– Matbuat Tarihine Medhal: İlk Büyük Muharrirlerden Şinasi (1927)

TERCÜMELER
– Edebiyat-ı Garbiyeden Bir Nebze (1886)
– Cümel-i Hikemiye-i Ecnebiye (1886)
– Cizvit Tarihi (1887)
– Ezhâr-ı Tarihiye (1887)
– Ürani (1891)
– İki Damla Gözyaşı (1894)
– Mathilde Laroche (1894)
– La Dame aux Camelias (1895)
– Karpat Dağlarında (1896)
– Mızıkacı Yanko ve Kamyonka (1899)
– Neşide-i Ruh (1899)
– Ohlan Karısı (1900)
– Kaptan Jipson (1902)
– Madam Hardiber (1903)
– Asya Kumsallarında (1904)

OKUL KİTAPLARI
– Yeni Usul Sarf-ı Farisî (1888)
– Küçük Tarih-i İslâm (1889)
– Küçük Tarih-i Osmanî, 2 c. (1889)
– Yeni Usul Muallim-i Sarf, 3 c. (1889)
– Osmanlı Tarihi (1890)
– Hesab-ı Tedricî (1890)
– İmlâ-yı Osmanî (1890)
– Müptedi (Sadece adı biliniyor)
– Hesap Kitabı, 2 c. (1893)
– Sarf-ı İptidaî (1894)
– Küçük Hıfzıssıhha (1894)
– Amelî ve Nazarî Talim-i Lisan-ı Osmanî (1895)
– Elifba (1903)
– Elifbadan Sonra (1903)
– Yeni Usul Muhtasar Sarf-ı Türkî (1907)
– Resimli Küçük Tarih-i Osmanî (1913)
– Yeni Sarf Dersleri II (1924)
– Doğru Usul-ı Kıraat III (1927)

DİĞER ESERLERİ
– Bedayi-i Keşfiyat ve İhtiraat-ı Beşeriyeden Fonograf (1885)
– Elektrikiyet-i Sakine (1885)
– Cümel-i Hikemiye-i Osmaniye (1886)
– Elektrik (1887)
– Teşekkül-i Cihan Hakkında Fikr-i İcmalî (1887)
– Garaib-i Âdat-ı Akvam (1887)
– Hazine-i Mekâtip yahut Mükemmel Münşeat (1889)
– Ömr-i Edebî, 4 c. (1897-1900)
– Hanım (1910)